ناسزای برخی صحابه به عائشهدر دیدگاه اهل‌سنت، عائشه همسر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جایگاه خاصی دارد؛ به‌طوری که توهین‌کنندگان به عائشه را کافر و... نامیده و فتوی به وجوب به قتل آن‌ها داده‌اند؛ از طرف دیگر اهل‌سنت عدالت تمامی اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را قطعی می‌دانند. حال در این‌جا به مواردی اشاره می‌شود که همین اصحاب که عدالت همه آن‌ها قطعی است، به عائشه همسر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جسارت‌ها و توهین‌های زشتی کرده‌اند که در ادامه به مدارک آن‌ها اشاره خواهد شد. ۱ - اسامی برخی از دشنامدهندگاندر کتب اهل‌سنت آمده است که تعدادی از صحابه به عائشه، دشنام داده‌اند، اینان عبارتند از: ۱.۱ - گروهی از صحابه در ماجرای افکعن عَائِشَةَ اَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم خَطَبَ الناس فَحَمِدَ اللَّهَ وَاَثْنَی علیه وقال ما تُشِیرُونَ عَلَیَّ فی قَوْمٍ یَسُبُّونَ اَهْلِی ما عَلِمْتُ علیهم من سُوءٍ قَطُّ... عائشه از رسول خدا روایت می‌کند که برای مردم سخنرانی نمودند؛ پس ستایش و ثنای خداوند کرده و فرمودند: در مورد گروهی که خانواده من (عائشه در قضیه افک) را دشنام می‌دهند و من در گذشته از ایشان هیچ بدی ندیده‌ام، چه نظری را به من پیشنهاد می‌کنید؟. .. ۱.۲ - عثمان بن عفانثم اقیمت الصلاة فتقدم عثمان فصلی فلما کبر قامت امراة من حجرتها فقالت ایها الناس اسمعوا قال ثم تکلمت فذکرت رسول الله صلی الله علیه وسلم وما بعثه الله به ثم قالت ترکتم امر الله وخالفتم رسوله او نحو هذا ثم صمتت فتکلمت اخری مثل ذلک فاذا هی عائشة وحفصة قال فلما سلم عثمان اقبل علی الناس فقال ان‌هاتان الفتانتان فتنتا الناس فی صلاتهم والا تنتهیان او لاسبنکما ما حل لی السباب... نماز برپا شد و عثمان جلو رفته و تکبیر گفت؛ در این هنگام زنی از حجره خویش ایستاده و گفت: ای مردم بشنوید و سپس در مورد رسول خدا ' سخن گفته و گفت اوامر رسول خدا ' را ترک کردید و با وی مخالفت کردید و... سپس سکوت کرد؛ سپس دیگری ایستاده و همین سخنان را گفت؛ و آن دو زن عائشه و حفصه بودند؛ وقتی که عثمان سلام نماز را داد گفت: این دو زن فتنه‌گر مردم را در نماز به فتنه انداختند و اگر از این کار دست برندارند هر دشنامی که به ذهنم برسد به ایشان خواهم داد! ! ! ۱.۳ - حکیم بن جبله۱- وکان حکیم بن جبلة فیمن غزا عثمان (رض) وکان یسب عائشة (رض) حکیم بن جبله از کسانی بود که با عثمان جنگید و به عائشه دشنام می‌داد. ۲- فغاداهم حکیم بن جبلة وهو یسب وبیده الرمح فقال له رجل من عبد القیس من هذا الذی تسبه قال عائشة قال: یا بن الخبیثة ا لام المؤمنین تقول هذا؟ پس حکیم بن جبله در حالیکه دشنام می‌داد و نیزه‌ای در دست داشت، به آنان حمله کرد؛ شخصی از عبدالقیس به او گفت: چه کسی را دشنام می‌دهی؟ پاسخ داد: عائشه را. گفت: ای فرزند زن ناپاک؛ آیا به ام‌المومنین چنین می‌گویی؟. .. ۱.۳.۱ - ترجمه حکیم بن جبلهابناثیر در مورد او می‌گوید: قال ابن الاثیر: ادرک النبی صلی الله علیه وسلم... وکان رجلا صالحا له دین مطاعا فی قومه وهو الذی بعثه عثمان علی السند.... او رسول خدا ' را درک کرده است... شخص صالح، دین‌دار و از روسای قوم خویش بود و او بود که عثمان او را والی بر سند کرد. ابن‌حجر نیز در الاصابه او را از صحابه می‌داند: ۱.۴ - زینب بنت جحشگذشت که در بخاری و مسلم و سنن ابی‌داود آمده است که او به عائشه دشنام داد و عائشه نیز متقابلا به او دشنام داد: فَاَرْسَلْنَ زَیْنَبَ بِنْتَ جَحْشٍ فَاَتَتْهُ فَاَغْلَظَتْ وَقَالَتْ اِنَّ نِسَاءَکَ یَنْشُدْنَکَ اللَّهَ الْعَدْلَ فی بِنْتِ بن ابی قُحَافَةَ فَرَفَعَتْ صَوْتَهَا حتی تَنَاوَلَتْ عَائِشَةَ وَهِیَ قَاعِدَةٌ فَسَبَّتْهَا. همسران پیامبر زینب بنت جحش (همسر پیامبر) را فرستادند. او به نزد پیامبر ' آمده و به درشتی سخن گفت! و افزود که زنان تو از تو می‌خواهند که عدالت را بین زنان اجرا کنی! و صدای خویش را بالا برد! و سپس سخن خود را به سوی عائشه متوجه کرده در حالی که او نشسته بود، به عائشه دشنام داد! همین روایت را مسلم با کمی اختلاف در مضمون ذکر کرده است: فَاَرْسَلَ اَزْوَاجُ النبی صلی الله علیه وسلم زَیْنَبَ بِنْتَ جَحْشٍ زَوْجَ النبی صلی الله علیه... فقالت یا رَسُولَ اللَّهِ اِنَّ اَزْوَاجَکَ اَرْسَلْنَنِی اِلَیْکَ یَسْاَلْنَکَ الْعَدْلَ فی ابْنَةِ ابی قُحَافَةَ قالت ثُمَّ وَقَعَتْ بِی فَاسْتَطَالَتْ علی. زنان پیامبر زینب دختر جحش، همسر پیامبر را به نزد آن حضرت فرستادند... او گفت: ای رسول خدا! همسران تو مرا فرستاده‌اند و از تو می‌خواهند که در مورد عائشه عدالت را اجرا کنی! و سپس به من دشنام داد. و مدتی طولانی چنین کرد. ۱.۵ - صفیه همسر رسول خدااخبرنا محمد بن عمر اخبرنا محمد بن عبدالله بن جعفر عن بن ابی عون قال قالت عائشة کنت استب انا وصفیة فسببت اباها فسبت ابی وسمعه رسول الله صلی الله علیه وسلم فقال یا صفیة تسبین ابا بکر یا صفیة تسبین ابا بکر. عائشه گفته است که من و صفیه به یکدیگر دشنام می‌دادیم! من به پدر او دشنام دادم؛ او نیز به پدر من دشنام داد! رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سخن او را شنیده و فرمودند: ای صفیه! به ابوبکر دشنام می‌دهی؟! ۲ - پانویس۳ - منبعموسسه ولیعصر، برگرفته از مقاله «آیا صحابه به عائشه ناسزا گفته‌اند؟». |